Çocuklarda emekleme ve yürüme dönemleriyle birlikte vücut farkındalığı hissi gelişmeye devam eder. Bu dönemde çocuklar emeklerken sık sık dizlerden, kalça ekleminde, dirsek ve omuzlardan, tüm vücut kaslarından aldığı duyusal girdiler aracılığıyla derin duyu denilen “proprioseptif” duyusal sistemleri gelişir. Ardından yürüme becerisiyle bu gelişim devam eder. Ayağa kalkmayı denedikçe, düşüp kalktıkça, sendeledikçe, koştukça bedenine dair daha çok bilgi toplar. Bu sayede zamanla deneyim kazandıkça vücudunu daha iyi fark etmeye başlar ve hareketleri daha seri bir hal alır.
Bebeklikten bu yana derin duyu (proprioseptif) duyu sistemimiz ile diğer tüm duyu sistemlerinden gelen deneyimler birleşip işlemlendikçe çocuk bedenine dair daha çok bilgi sahibi olur. Kas ve eklemlerden alınan derin duyu girdileri, görsel ve işitsel duyusal uyaranlar, hareket algısına dair duyusal girdiler ve dokunsal sistemden alınan uyaranların hepsi bedenimizi fark etmemizde etkilidir.
Bedenimize dair bu farkındalığımız sayesinde çevreyi fark etmeye başlarız. Uzamsal olarak etrafı anlamaya başlarız. Genişlik, yükseklik, uzaklık gibi kavramları fark ederiz. Bununla birlikte zamanla bedenimizi dünyaya uyumlu şekilde kullanmayı öğreniriz. Yüksek bir basamaktan geçerken ayağımızı ne kadar kaldırmamız gerektiğini veya alçak bir kapıdan geçerken başımızı ne kadar eğmemiz gerektiğini planlayabiliriz.
Nitekim bazen çocuklarda bu becerilerde zorlanmalar ile karşılaşırız. Önüne çıkan bir çukuru kolayca fark edemeyen, parkta sık sık düşen, köşeden dönerken hızla duvara çarpan, eğilmesi gereken yerlerde kafasını çarpan, düştüğünde canı normalden az yanan hatta hiç farkına varmadan oyuna devam eden çocuklarla karşılaşabiliriz.
Bu durumlar bize zayıf vücut farkındalığı problemini düşündürür. Bedene ve çevreye dair farkındalığı normalden zayıf olan çocuklarda bu problem zaman içinde koordinasyon gerektiren hareketlerde zorlanmaya, daha karmaşık planlama gerektiren aktivitelerde başarısız olmaya, spor faaliyetlerinde zayıf kalmaya ve bunun da ilerisinde günlük yaşam becerilerinde zorluklara sebep olabilir. Hareketleri akıcı ve seri sürdürememe, yeterince kontrollü olamama, temkinsiz hareket etmeye ve hatta tehlikeli durumları ayırt edememe gibi sorunlara kadar gidebilir.
Eğer çocuğunuzda bu gibi durumları fark ediyorsanız duyusal sistemler ve duyu bütünleme yönünden detaylı değerlendirilmesi adına bir ergoterapiste danışabilir ve destek alabilirsiniz.